Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5400 günlük prim üzerinden şekillenen sistemlerle, bazı şartları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde erken emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için çeşitli prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim koşullarını tamamladığında kısmi emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir çözüm sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.